Saruman
Hayatı
Üçüncü Çağ 1000'de Orta Dünya’ya beş maia gönderildi. Görevleri Sauron’a karşı özgür halkları örgütlemek olan bu beş maia, Orta Dünya’ya valar tarafından gönderilmişti.
İnsan görünümlü bu beş maia'ya Istari adı verildi. İkisi mavi elbiseler giymişti (Alatar ve Pallando). Birisi kahverengi pelerinli Radagast, bir diğeri gri pelerinli Gandalf, bir tanesi ise her birinden daha kudretli ve yüce olan ak giysiler içindeki Sarumandı. Bu Istari, Aman’da (Ölümsüz Topraklar) Demirci Aulënin Maiası olarak bilinen Curinír idi. Ona verilen en büyük kudret sesindeydi. Sesini duyan varlıklar etkisinden uzun süre çıkamazdı. Sesini büyük bir ustalıkla kullanıyor, Orta Dünya’da ki tüm ırklara öğütler veriyor, yardıma muhtaç olanlara yardım ediyordu. Her ırk ona büyük saygı duyuyordu.
Yüzük Savaşı öncesi
Bilgisinin derinliği yüzünden elfler ona maharetli adam anlamına gelen Curunir ismini vermişti. İnsanlar ise onu Saruman olarak biliyorlardı. Saruman aynı zamanda Sauron’a karşı kurulmuş olan Divan'ın da başkanı seçilmişti. Orta Dünya üzerinde uzun zaman dolaştı, Tek Yüzük hakkında bilgiler topladı ve bu konuda uzmanlaştı. Fakat yüzükler hakkındaki bilgileri arttıkça özgür Orta Dünya halkı ile daha az ilgilenir oldu ve sonunda Isengard’da bulunan Orthanc ismiyle bilinen kuleye yerleşti. Saruman Tek Yüzük’ün yok edilmediğini Orta Dünya üzerinde bir yerlerde bulunmayı beklediğini biliyordu. Zamanla Tek Yüzük’e sahip olma fikri Saruman’da saplantı haline geldi. Gandalf ve Divan üyeleri Sauron’un Dol Guldur’da tekrar ortaya çıktığından kuşkulandıklarında onları Saruman sakinleştirdi. Dol Guldur'daki kötülüğün Sauron olduğunu her birinden daha iyi biliyordu, lakin Saruman kurnazdı ve zekiydi kendi emellerini ifşa edip, Sauron'un yüzüğü arama sürecini hızlandırmak istemiyordu. Bu nedenle Divana engel oldu. Fakat daha sonra Divanda Saruman'dan sonra en kudretli olan Gri Gandalf Ak Saruman'a ilk defa burada karşı çıktı ve Dol Guldur’a tek başına gitti, böylece bu kötülüğün Sauron olduğu kesinlik kazandı. Yine Saruman'ın başı çektiği Ak Divan, Sauron'u Dol Guldur’dan çıkarttı.
Yüzük Savaşı
Bundan sonra Saruman daha da içine kapandı. Artık öğüt vermiyor, Divan’a bile katılmıyordu. Orthanc’ta yüzük ilmini çözmek ve Tek Yüzük’ü bulmak için var gücüyle çalışıyordu. Fakat tek yaptığı araştırma değildi. Orklardan, uruklardan ve Rohan’ın başına her zaman bela olmuş olan Bozdiyarlılardan oluşan bir ordu kurmuştu. Bu ordudan uzunca bir süre kimsenin haberi olmadı.
Yüzük Savaşı sırasında Saruman niyetini belli etti. Kendisinden tavsiye almak için gelen Gandalf’la uzlaşamadı ve bu yüce Istariler arasında bir savaş yaşandı. Tabiki GriGandalf'ın Ak Saruman'ı yenilgiye uğratması beklenemezdi. Bilge Saruman her ihtimali değerlendirirdi. Bunun için Gandalf'ı karşısında görmekten çekindi ve onu Orthanc’a hapsetti, fakat Gandalf kurtulmayı becerdi.Daha sonra yüzük kardeşliğini yüksek geçit Caradhras'dan geçirirken yine Saruman'ın büyüsü ile Caradhras karlı dağları üzerinde bir büyü savaşına girmişlerdir.Fakat Saruman son büyüsüyle Caradhras'a bir yıldırım darbesi vurarak,Yüzük kardeşliğinin koşulları değerlendirip Moria madenlerini seçmelerine neden olmuştur.Saruman'ın çoğunluğu Uruk-Hai'lerden oluşan ordusu Miğfer Dibi Savaşı’da, Saruman'ın Ak ünvanını Durin'in Felaketi ile yaptığı büyük savaş sonrası ele geçiren Gandalf'ın üstün gayretleriyle yok edildi. Isengard ise Saruman'ın dahi tahmin edemediği bir şekilde, Merry ve Pippin'in kurnazlığı sayesinde başlarında Orta-Dünya'nın en eskilerinden Ağaçsakal'ın bulunduğu Entler tarafından saldırıya uğradı. İsen Nehri'nin suları Entler tarafından yönü değiştirilerek Isengard'a yönlendirildi. (Peter Jackson'ın Yüzüklerin Efendisi film üçlemesinde bu olay baraj yıkılması olarak gösterilmiştir.) Sel Saruman'ın üstünde çalıştığı herşeyi yıkıp götürdü. Saruman ise yanında Miğferdibi'ne yaptığı saldırı planında kendisine yardımcı olan Grima Solucandil ile Orthanc'da mahsur kaldı. Bir süre sonra Gandalf, az bir ihtimal olsada Saruman'ı kendi taraflarına çekebileceğini düşündüğü için beraberinde Aragorn, Gimli, Legolas ve Rohan'dan insanlarla Orthanc'a gider. Ama Gandalf halen Saruman'dan çekinir bunuda şu sözlerle yanındakilere anlatır. Ne yapacağını veya ne yapmaya çalışacağını kimse tahmin edemez. Üstelik Saruman'ın sizin tahmin bile edemiyeceğiniz güçleri var. Sesinden sakının!. ilk olarak muhteşem sesini kullanarak Theoden başta olmak üzere Gandalf'ın yanındakileri kendi tarafına çekmeye çalışır. Lakin Saruman'ın kudreti azalmıştır. Saruman Theoden'in yanındaki insanları etkilese bile Theoden'i etkileyememiştir. Sesindeki tüm irfanı ve kudretide Gandalf'ı ikna çabasıyla göstermiştir, bu öyle büyük bir güçtü ki Gandalf dışında herkesi etkiledi. Fakat onlar kapının dışında bırakılmışlardı. Ainur'un tanıdığı yetkiyle Gandalf Saruman'ın rengini elinden alır. Asasınıda kırar. Entlerden Saruman'ın kulesinden çıkmasına izin vermemelerini ister.
Yüzük Savaşı Sonrası
Gandalf'ın isteğine uyan entler Saruman'ı kulesinden ilk olarak çıkartmazlar. Fakat sonra Saruman'ın Ağaçsakalı sesi ile kandırmasıyla kuleden kaçar. Artık her şeyini kaybettiği için Solucandil ile bir dilenci olarak gezmektedir. Serbest kalınca Hobbit'lerden intikam almak ister ve Güneyden zalim çetelerle anlaşarak Shire'ı mahveder. Frodo, Sam, Pippin ve Merry Shire a döndüklerinde Shire artık Mordor'a benzemektedir. 4 arkadaşın bölgedeki Hobbitleri örgütlemesiyle isyan çıkarırlar ve işgalcileri Shire'dan temizlemeye başlarlar. Subaşı Savaşı ile tüm işgalciler yenilir. Tüm bu olanların arkasında Saruman olduğunu öğrendikleri zaman Frodo hariç herkes onu öldürmek ister. Frodo'ysa şu sözlerle Saruman'a dokunulmamasını ister. "O bir zamanlar dokunamayacağımız kadar irfan ve kudret sahibiydi"der.
